نقاشی‌های کودکان می‌تواند به عنوان یک پنجره جذاب به نحوه درک و بازنمایی بچه‌ها از دنیای خود عمل کند. نقاشی‌ها همچنین ابزارهای مفیدی برای درمانگران هستند. زیرا کودکان گاهی برقراری ارتباط با تصاویر را به جای کلمات استفاده می‌کنند. به همین دلیل است که نباید به نقاشی‌های کودکان فقط به عنوان یک تصویر که از سر سرگرمی کشیده شده نگاه کنیم. در این مقاله از 30nergy درباره روانشناسی نقاشی کودکان اطاعات مفیدی را در اختیارتان می‌گذاریم.
دنیای رنگارنگ کودک در نقاشی‌ها را ببینید
مجموعه‌ای از آثار هنری کودکان را تصور کنید. تصاویری که توسط کودکان 6 ساله تهیه شده و از آنها خواسته شده یک نقاشی خانوادگی بسازند بکشند. همانطور که آنها را مرتب می‌کنید، می‌بینید که بسیاری از بچه‌ها تصاویر رنگارنگ، دقیق و شاد خلق کرده‌اند. چند نوع تصویر را می‌توان دید:
- اعضای خانواده به صورت خندان در وسط صفحه به تصویر کشیده می‌شوند. بدن‌ها به نسبت تقریبی ترسیم می‌شوند و به افراد مختلف ویژگی‌های فردی داده می‌شود. فقط نگاه کردن به این نقاشی‌ها به شما احساس تعلق، غرور یا شادی می‌دهد.
- چند کودک طرح‌هایی خلق کردند که از نظر احساسی تیره، آشفته، دور یا تنها به نظر می‌رسند. به عنوان مثال در برخی موارد، نقاشی‌ها بی رنگ هستند. چهره‌ها ناراضی به نظر می‌رسند یا به شیوه‌های عجیبی اغراق آمیز کشیده شده‌اند. اعضای خانواده ممکن است با موانعی از هم جدا شوند. یا به شکلی دیگر به دور از یکدیگر به تصویر کشیده شوند. افراد خاصی در خانواده ممکن است به طور کامل در تصویر غایب باشند.
- در موارد دیگر، کودک مراقب است که همه افراد خانواده را به نمایش بگذارد. اما تک تک اعضای خانواده در گوشه کادر قرار دارند. به جای اینکه به عنوان سوژه‌های اصلی نقاشی به نمایش گذاشته شوند، در حاشیه پنهان شده‌اند.
- در برخی از تصاویر، ممکن است عدم کامل بودن و فردیت را مشاهده کنید. فیگورهای انسانی فاقد بازوها، دست‌ها یا صورت‌ها و همچنین هرگونه ویژگی است که ممکن است یکی از اعضای خانواده را از دیگری متمایز کند.
این پرتره‌های خانوادگی در مورد کودکانی که آنها را کشیده‌اند به ما چه می‌گویند؟ آنها در مورد زندگی خانگی کودکان، روابط صمیمی آنها به ما چه می‌گویند؟ آیا نقاشی خانوادگی غم انگیز یا آشفته می‌تواند یک علامت هشدار دهنده باشد.
بیشتر بخوانید: نقاشی کودکان و رمز و رازهایی در اعماق وجود آنها
تفسیر نقاشی‌های خانوادگی کودکان
در مطالعات مختلف انجام شده در فرهنگ‌های مختلف، محققان دریافته‌اند که نقاشی‌های خانوادگی واقعاً می‌تواند چیزی را به ما بگویند. این تصاویر با درک کودکان از زندگی خانوادگی مرتبط است. اما قبل از اینکه نگران چیزهای عجیب و غریب در آثار هنری کودکانمان باشیم، باید به خاطر داشته باشی که نقاشی‌ها دلیلی بر اشتباه بودن چیزی نیستند. آنها می‌توانند نکات یا سرنخ هایی باشند که ما را نسبت به جنبه‌ای از زندگی هوشیار می‌کند. از این گذشته، بچه‌ها در مهارت‌های نقاشی خود به طور قابل توجهی متفاوت هستند.
اگر کودکی بدون ویژگی‌های متمایز، پیکره‌های انسانی بکشد، یا همه را در قسمت کوچکی از فضای موجود دور هم جمع کند، آیا این بدان معناست که کودک از چیزی استرس دارد یا ناراضی است؟ یا صرفاً به این معناست که کودک هنوز بر قراردادهای نقاشی نمایشی تسلط پیدا نکرده است؟
نقش فرهنگ در نقاشی های کودکان
در جوامع غربی، روانشناسان از کودکان 6 ساله انتظار دارند که چهره انسان را با چشم و دهان به تصویر بکشند. اگر زندگی خانوادگی امن و شاد باشد، انتظار دارند اعضای خانواده را در حال لبخند زدن ببینند و والدین در کنار فرزندانشان ایستاده باشند. با این حال، در برخی کشورها، برای بچه‌ها معمول است که مردم را بدون لبخند یا حتی دهان بکشند و برای آنها غیرعادی نیست که خود را در کنار کسی غیر از والدین قرار دهند.
چرا کودکان برخی کشورها چنین نقاشی‌هایی تولید می‌کنند؟ دلیلش این نیست که بچه‌ها ناامن یا ناسازگار هستند. برعکس، کودکان برخی از این کشورها زندگی شادی دارند. بلکه از سنین پایین به کودکان آموزش داده می‌شود که احساسات خود را تحت کنترل داشته باشند و حالت چهره خنثی خود را حفظ کنند. بنابراین در این فرهنگ، به تصویر کشیدن اعضای خانواده با چهره‌های خندان، عجیب یا غیرعادی است.
بیشتر بدانید: رنگ آمیزی کودکان؛ رنگ مورد علاقه فرزندتان در مورد شخصیت آنها چه می‌گوید؟
روانشناسی نقاشی کودکان نیازمند دانش است!
بنابراین وقتی کسی سعی می‌کند معنای نقاشی خانوادگی را تحلیل کند، باید مهارت‌های رشدی، هنجارهای فرهنگی و شیوه‌های تربیت کودک را در نظر بگیرد. همچنین بسیار مهم است که همه چیزهای دیگر مانند تصاویر در رسانه‌های محبوب، خصلت‌های شخصی یا حالت‌های گذرا که می‌توانند بر تصاویر گرافیکی کودک تأثیر بگذارند، تشخیص دهیم. به تعبیر فروید، گاهی اوقات یک نقاشی فقط یک نقاشی است. روانشناسان نباید بر اساس نقاشی‌های کودکان نتیجه گیری کنند. برای درک واقعی آنچه در دنیای کودک می‌گذرد، اطلاعات بیشتری را باید به تفسیر خود از نقاشی اضافه کنند و بعد نتیجه را استخراج نمایند.
با این حال، همانطور که گفتم، شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد نقاشی‌های خانوادگی می‌توانند بازتابی از تجربیات دنیای واقعی کودک باشند. این مدرک چگونه است؟ در ادامه یک مثال در زمینه تحقیقات روانشناسی نقاشی کودک بیان می‌کنیم.
نمونه‌ای از تحقیقات در مورد نقاشی کودکان
در یک مطالعه طولانی مدت توسط محققان دانشگاه رولینا، بهاراتی زوارا و همکارانش بیش از 900 کودک را از دوران کودکی تا کلاس اول دنبال کردند. محققان در طول سال‌ها هشت بار به کودکان در خانه‌هایشان، در حالی که آنها با مادرانشان تعامل داشتند؛ سر زدند. هنگامی که کودکان برای حل کارهای دشوار به چالش کشیده می‌شدند، محققان نحوه رفتار مادران را ثبت کردند. آیا مادران احساسات مثبت را با فرزندان خود به اشتراک گذاشتند؟ آیا آنها برای درگیر نگه داشتن بچه ها و تحریک کردن آنها، بدون تلاش برای به عهده گرفتن یا کنترل کار، حساسیت نشان دادند؟ یا مادران مزاحم، رئیس، منفی باف یا خشن بودند؟
علاوه بر این، تیم زورا محیط کلی خانواده را برای چیزی به نام «آشوب خانگی» ارزیابی کرد. معیاری که میزان بی‌سازمانی و بی‌ثباتی را در نظر می‌گیرد. اگر خانه‌ای دارای سر و صدا و شلوغی زیاد و ساختار نامنسجمی بود، به عنوان بسیار بی‌نظم رتبه‌بندی می‌شد. اگر خانواده‌ای جابجایی‌های مکرر، تغییرات در ترکیب خانواده و روال‌های ناسازگار را تجربه می کرد، به عنوان بسیار ناپایدار نمره‌گذاری می‌شد.
نقطه پایانی این مطالعه زمانی انجام شد که بچه‌ها 6 ساله بودند و محققان از آنها خواستند که از خانواده خود نقاشی بکشند. تیم نقشه‌ها را تجزیه و تحلیل کرد و به دنبال این شاخص‌ها بود.
عدم غرور خانوادگی: آیا چهره‌ها فاقد لبخند بودند ؟ آیا کودکان در استفاده از رنگ‌های زنده شک داشتند؟ آیا اعضای خانواده به گونه‌ای معرفی شده‌اند که آنها را بی‌اهمیت جلوه دهد یا از یکدیگر جدا شده باشد؟
آسیب پذیری: آیا به‌خاطر تحریف اندازه، قرار گرفتن فیگورها یا قسمت‌های بدن که به‌طور عجیبی اغراق‌آمیز شده، خودنمایی‌های بچه‌ها به نوعی قابل توجه به نظر می‌رسد؟
فاصله عاطفی: آیا اعضای خانواده با احساسات منفی به تصویر کشیده می‌شدند؟ آیا مادر و فرزندان از یکدیگر جدا شدند؟
تنش و عصبانیت: آیا خود نقاشی نشانه‌هایی از خشم را نشان می‌داد؟ آیا فیگورها بدون دقت کشیده شده‌اند یا بدون رنگ و جزئیات هستند؟
نتیجه تحقیقات پس از مشاهدات و تفسیر نقاشی کودکان در 6 سالگی نشان داد که نقاشی‌های کودکان تا حدودی با عملکرد خانواده مرتبط است.
رمز گشایی نقاشی کودکان را به کارشناسان و متخصصان این حوزه بسپارید!
در این مقاله بررسی مختصری از روانشناسی نقاشی کودکان داشته و اهمیت رنگ و وضوح تصاویر در نقاشی کودکان را بیان کردیم. البته فرهنگ بر روی نوع نقاشی کودکان بسیار اثرگذار است. اما می‌توان از طریق نقاشی کودکان به ارتباط عملکرد خانواده نسبت به کودک پی برد. البته لازم به ذکر است که تفسیر و رمزگشایی از نقاشی کودکان کاری تخصصی است و نیازمند دانش و علم کافی است. به همین منظور پیشنهاد می‌کنیم برای تفسیر یا رمزگشایی نقاشی کودکانتان به روانشناسان مجرب در این زمینه مراجعه کنید.
پرسش‌های پرتکرار در زمینه روانشناسی نقاشی کودکان
علائم هشدار دهنده در نقاشی کودکان چیست؟
محققان ادعا می‌کند که پریشانی کودکان در نقاشی‌هایی که شامل نشانه هایی مانند سرهای بزرگ، چشمان درشت و خالی، موهای فراوان، ابرهای سایه‌دار، سوراخ های گره در درختان، دست‌های بزرگ، سرهای بزرگ، دندان های نوک تیز بزرگ منعکس می‌شود.
از نقاشی کودک چه م توان فهمید؟
نقاشی می‌توانند ترس، شادی، رویا و دردهای کودکان را بیان کنند. همچنین در مورد رابطه کودک با دنیا و چیزهای دیگر نیز به ما سرنخ می‌دهند. نقاشی یک خروجی برای ارتباط است و آثار هنری کودکان نمایانگر شخصیت آن‌هاست.
رنگ‌ها در نقاشی کودکان به چه معنا هستند؟
کودکان اغلب از رنگ‌ها در نقاشی‌های خود برای بیان احساسات، افکار و تجربیات خود استفاده می‌کنند. رنگ‌های مختلف می‌توانند نمادی از احساسات یا مضامین مختلف باشند. به عنوان مثال، کودک ممکن است از رنگ‌های روشن برای نشان دادن شادی استفاده کند. در حالی که رنگ‌های تیره ممکن است نشان دهنده غم یا ترس باشد.